Dialog u Progu Auschwitz. Tom 1

W książce „Dialog u progu Auschwitz” znajdują się wykłady, które zostały wygłoszone podczas dni studyjnych „U progu Auschwitz” w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu z udziałem referentów i uczestników żydowskich i chrześcijańskich; niemieckich, polskich, amerykańskich, izraelskich. Referenci mówili przede wszystkim o sobie, nie o innych: Niemcy o perspektywie niemieckiej, Polacy – o polskiej, Chrześcijanie – o chrześcijańskiej, Żydzi – o żydowskiej. W ten sposób powstała atmosfera wzajemnego słuchania, próba wzajemnego zrozumienia.

Ze wstępu:

W książce „Dialog u progu Auschwitz” znajdują się wykłady, które zostały wygłoszone podczas dni studyjnych „U progu Auschwitz” w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu z udziałem referentów i uczestników żydowskich i chrześcijańskich; niemieckich, polskich, amerykańskich, izraelskich. Referenci mówili przede wszystkim o sobie, nie o innych: Niemcy o perspektywie niemieckiej, Polacy – o polskiej, Chrześcijanie – o chrześcijańskiej, Żydzi – o żydowskiej. W ten sposób powstała atmosfera wzajemnego słuchania, próba wzajemnego zrozumienia.

Agata Kroh, polska studentka, podsumowała to, co prawdopodobnie odczuwa każdy z  uczestników: „Jednak tego, co było podczas tych spotkań najważniejsze, w tej książce nie ma, bo być nie mogło. Najpierw więc ogromnie ważne było miejsce spotkań – ziemia oświęcimska. Fakt, iż rozmawialiśmy (i także milczeliśmy!) o sprawach tak trudnych właśnie tam, miał pierwszorzędne znaczenie. Niezależnie od tego, kim jest, każdy człowiek, który tutaj przyjeżdża, musi zmierzyć się w samym sobie z historią tego miejsca, z jego przesłaniem, z konsekwencjami moralnymi i egzystencjalnymi tej historii. W pewnym sensie wobec tego miejsca każdy pozostaje sam. Inaczej czyta się te słowa w swoim domu, inaczej, mając żywo w pamięci wizytę w Auschwitz i Birkenau, słuchało się ich, wypowiadanych ze wzruszeniem i wyraźnym nieraz trudem. Wielką wartością tych sesji było spotkanie z drugim człowiekiem. Szczególnym znakiem była nasza wspólna obecność w Auschwitz. Wspólna po pierwsze jako ludzi – choć każdy musi sam stanąć wobec tej ziemi, chcieliśmy jednocześnie być tam razem. Nie po to, żeby kogokolwiek przekonywać, ale po to, by się nawzajem słuchać, uczyć innego patrzenia i rozszerzać serce na wrażliwość drugiego człowieka. Nasza obecność była wspólna także na płaszczyźnie religijnej i narodowej – w spotkaniach uczestniczyli bowiem chrześcijanie i Żydzi z Polski, Izraela, Niemiec, Anglii i Stanów Zjednoczonych. Już sam fakt, że odwiedziliśmy razem Auschwitz i Birkenau, stał się wydarzeniem na miarę wielkiego symbolu! Mimo powyższego, spraw niewyrażalnych na papierze, podjęto wysiłek wydania tego tomu. Wierzono bowiem, że świadectwo ludzi, którzy z wielką odwagą i szczerością mówili o swoim życiu, nie powinno zostać zapomniane. Na ziemi oświęcimskiej każde słowo ma szczególną wagę, nie tylko ze względu na to, o czym chce powiedzieć, ale również, a może w tym wypadku szczególnie, ze względu na to, gdzie zostaje ono wypowiedziane. Czytając zamieszczone w tej książce wykłady, trzeba o tym pamiętać. Ta książka nie rości sobie prawa do odpowiedzi na pytania o Auschwitz. Stara się natomiast pomóc w stawianiu pytań oraz pokazać, że dotyczą one każdego człowieka.”

Spis treści

• Słowo wstępne – kard. Franciszek Macharski
• Wprowadzenie: Dialog u progu Auschwitz? – Manfred Deselaers
• ŚWIADECTWA HISTORYCZNE
• Auschwitz wczoraj i dziś. Czy mam prawo czuć się tutaj szczęśliwa? – Halina Birenbaum
• Świadectwo polskiego więźnia obozów koncentracyjnych – Leon Lendzion
• Świadectwa religijnego życia więźniów – Wiesław J. Wysocki
• Klisze pamięci – Marian Kołodziej
• Perspektywa sprawców: przykład komendanta Rudolfa Hössa – ks. Manfred Deselaers
• Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau, historia i symbolika – Teresa Świebocka
• SYMBOLICZNE ZNACZENIE AUSCHWITZ
• Teologia po Auschwitz
• Spojrzenie na “Auschwitz” – polski punkt widzenia – ks. Łukasz Kamykowski
• Niezdolność mówienia – rabin Sacha Pecaric
• Żydowska teologia po Shoah w USA – rabin Michael Signer
• Chrześcijańska teologia judaizmu – ks. Łukasz Kamykowski
• Chrześcijańska teologia po Auschwitz w Niemczech – ks. Klaus Kienzler
• Teologia Zbawienia po Auschwitz? – o. Michele de Goedt OCD
• Dialog po Auschwitz
• Teologia dialogu – ks. Łukasz Kamykowski
• Doświaczenia Dialogu w Polsce – o. Marek Nowak OP
• Doświaczenia dialogu w Niemczech – ks. Hanspeter Heinz
• Doświaczenia dialogu: Siostry Syjońskie, Rzym, Centrum SIDIC – s. Hedwig Wahle NDS