„ZAGINIONY ŚWIAT”

Wystawa Biblioteki Pokoju / Muzeum Antywojennego Kościoła Ewangelickiego Berlina Brandenburgii

Wystawa jest niezwykłym zapisem życia i kultury żydowskiej z okresu tuż przed Holokaustem.

Autorem zdjęć jest Roman Vishniac, Żyd urodzony pod Petersburgiem. Jego doświadczenia z rosyjskim antysemityzmem spowodowały, że bacznie obserwował wydarzenia w otaczającym go świecie. Czytając „Mein Kampf” Hitlera, w odróżnieniu od wielu innych uwierzył, że Hitler będzie chciał spełnić to, co napisał. Nie mogąc w żaden sposób ocalić swojego narodu, postanawia ocalić choć pamięć o nim. W latach 1935-1939 Vishniac jeździ po terenach Europy Centralnej i Wschodniej, jest wszędzie tam gdzie mieszkają Żydzi. Wykonuje ok. 16 tys. Zdjęć, w większości ukrytą kamerą. W Warszawie Vishniac pracował jako tragarz, aby lepiej poznać ludzi, których fotografuje. 11 razy przebywał w więzieniu pod zarzutem szpiegostwa. Musiał się kryć nie tylko przed policją, ale i przed Żydami ortodoksyjnymi, którzy uważają, że fotografowanie ludzi jest niezgodne z przykazaniami boskimi. Wystawa ukazuje zwykłe życie Żydów. Każdy obraz opowiada własną historię: piwniczne mieszkania dające schronienie 26 rodzinom, dzieci podczas zabawy w kulki, starą handlarkę pieczywem z pomarszczoną twarzą albo tragarza, który wzdycha pod swoim ciężkim ładunkiem. Fotograf szczególnie upodobał sobie dzieci. Niepowtarzalne są jego potajemnie powstałe zdjęcia ze szkół talmudzkich (Yeshiva).

To wszystko zaprasza nas do pamięci i refleksji nad zaginionym światem i nad naszą odpowiedzialnością za dziś.