W terminie od 29 stycznia do 2 lutego 2024 roku gościliśmy w naszym Centrum grupę uczniów z dwóch dziewiątych klas Freies Evangelisches Limbacher Schulzentrum z Limbach w Niemczech. Ta wyjątkowa delegacja składała się zarówno z uczniów tamtejszej Oberschule, jak i z uczniów szkoły średniej (Gymnasium).

Projekt edukacyjny: „Co mam wspólnego z Auschwitz”

Przybyli do nas w ramach podróży studyjnej pod nazwą „Co mam wspólnego z Auschwitz; Budowanie mostów pomiędzy przeszłością a teraźniejszością”. Projekt był koordynowany przez organizację Bildungs-WG e.V. – instytucję edukacyjną, która koncentruje się na zwiększaniu świadomości społecznej roli II Wojny Światowej dla współczesnego społeczeństwa. Poprzez swoją działalność, dążą również do motywowania uczestników projektu do działań na rzecz społeczeństwa, zachęcając ich do osobistego zetknięcia się z relacjami świadków oraz historią, której wpływ pozostaje żywy w Oświęcimiu do dziś.

Przed przybyciem do Centrum Dialogu i Modlitwy, młodzież z Limbach uczestniczyła w trzydniowym kursie przygotowującym do tej podróży studyjnej. Dzięki temu lepiej zrozumieli zagadnienia związane z Auschwitz, pogłębili wiedzę w tym zakresie podczas pobytu w Oświęcimiu oraz odwiedzili Miejsce Pamięci z większą świadomością tego, co oznacza Auschwitz, w porównaniu z osobami, dla których było to pierwsze zetknięcie się z jego problematyką. Grupa z Limbach zapoznała się również z kwestią symboliki Auschwitz dla różnych grup narodowościowych oraz z konotacjami społecznymi związanymi z tym miejscem.

W pierwszym dniu pobytu uczestnicy mieli okazję obejrzeć film pt. „Co mam wspólnego z Auschwitz“, który był owocem współpracy między organizacją Bildungs-WG e.V. a Gymnasium Leukesdorf z poprzednich lat, jako wprowadzenie do projektu. W programie podróży studyjnej znalazło się obowiązkowe zwiedzanie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Oprócz tego, uczestnicy mieli także możliwość zwiedzenia miasta Oświęcim, w tym Synagogi i Centrum Żydowskiego, oraz udziału w wycieczce do Krakowa, gdzie poznawali ślady jego przedwojennej żydowskiej historii. Nie zabrakło również czasu na grupowe refleksje.

Młodzież z Limbach uczestniczyła również w warsztatach w dziale zbiorów Muzeum Auschwitz-Birkenau, gdzie miała okazję zapoznać się zarówno ze sztuką legalną, jak i nielegalną tworzoną przez więźniów obozu. Przyglądali się także dziełom stworzonym przez byłych więźniów po wojnie, którzy poprzez różnorodne formy artystyczne uwieczniali swoje przeżycia oraz wspomnienia z obozu.

Podczas pobytu w naszym Centrum młodzież została podzielona na 4 grupy warsztatowe, z których każda angażowała się w utrwalanie swoich osobistych przeżyć i refleksji z wizyty w Miejscu Pamięci poprzez różnorodne środki wyrazu artystycznego.

Liczby stają się przeznaczeniem

W trakcie warsztatu „Liczby stają się przeznaczeniem” młodzież starała się poprzez sztukę ukazać znaczenie liczb związanych z Auschwitz oraz historią II Wojny Światowej, aby lepiej zrozumieć, co się za nimi kryje. W kontekście Auschwitz każda liczba jest nierozerwalnie związana z osobistym, ludzkim cierpieniem. Artystycznymi formami wyrazu były grafiki, rysunki, statystyki oraz inne projekty plastyczne. Młodzi ludzie skupiali się na znajdowaniu powiązań i podobieństw między różnymi liczbami, co pozwoliłoby lepiej zrozumieć ich znaczenie oraz przesłanie, jakie niosą. Zadawali sobie między innymi pytanie o to, co oznacza, że w Auschwitz zginęło około 1,1-1,5 miliona osób. Jak można ukazać taką liczbę za pomocą sztuki, aby objąć rozumem liczbę ofiar? Młodzież poprzez swoją kreatywność dążyła do odkrycia symboliki liczb związanych z Miejscem Pamięci, aby nabrały one bardziej osobistego i ludzkiego wymiaru. Chcieli, by liczyły się jako symbole tragedii każdej z ofiar, a nie były jedynie suchymi faktami.

Projekt fotograficzny „Auschwitz i co ma wspólnego z nami”

W tej grupie skupiano się na indywidualnych ujęciach oraz motywach przewodnich do wykonania poszczególnych fotografii, technikach fotografowania, a także sposobach ich grupowania. Młodzież starała się w formie kolażu przekazać swoje emocje i wrażenia po wizycie w Miejscu Pamięci, wzbogacone o zdobytą wiedzę na temat horroru Holocaustu oraz własne refleksje. Dodając do zdjęć opisy i rysunki, próbowali odpowiedzieć na pytanie, jakie związki ma Auschwitz z naszym współczesnym życiem. Wykonując zdjęcia uczestnicy korzystali głównie ze smartfonów.

Kreatywny dziennik

Zadaniem w tej grupie projektowej było zaprojektowanie Kreatywnego Dziennika, wykorzystując kolorowe kredki, pisaki, farby akwarelowe, cienkopisy, ołówki oraz wyklejanki. W ten sposób młodzież przetwarzała wrażenia z wizyty w Auschwitz i starała się odpowiedzieć na pytanie, jaki wpływ na ich codzienne życie ma wiedza, którą zdobyli podczas zwiedzania byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.

Auschwitz- ubrać w słowa to, czego nie da się wypowiedzieć

W ramach tego warsztatu uczniowie zapoznali się z wierszem „O dobrych mocach” Dietricha Bonhoeffera. Poznali również kontekst życiowy autora, aby lepiej zrozumieć okoliczności powstania tego utworu. Zadaniem uczniów było samodzielne skomponowanie wiersza, w którym wyrażą własne refleksje na temat dzieła Bonhoeffera oraz zdobytą wiedzę na temat Auschwitz. Następnie mieli oni przedstawić wybrane strofy lub wersety z „O dobrych mocach”, które szczególnie do nich przemawiają, na płótnie, poprzez kaligrafowanie ich i malowanie tła akwarelami.

Podsumowanie

Cieszymy się z udziału Freies Evangelisches Limbacher Schulzentrum z Limbach w Niemczech w projekcie edukacyjnym „Co mam wspólnego z Auschwitz”. Ich zaangażowanie i otwartość na refleksję nad historią oraz dziedzictwem II Wojny Światowej jest niezwykle inspirujące. To, że młodzi ludzie podejmują wysiłek, aby lepiej zrozumieć znaczenie miejsc takich jak Auschwitz-Birkenau oraz przekazać je za pomocą różnorodnych form artystycznych, jest niezwykle ważne dla budowania mostów pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Wierzymy, że takie inicjatywy nie tylko pomagają w przekazywaniu historii, ale także kształtują empatię, szacunek i świadomość społeczną. Cieszymy się, że możemy być częścią tego procesu i wspierać rozwój młodych ludzi w duchu pamięci i dialogu.