Już po raz trzeci gościliśmy w Centrum Dialogu i Modlitwy studentów medycyny z Oakland University William Beaumont School of Medicine, w Michigan w USA. Grupie towarzyszyli Hedy S. Wald, wykładowczyni Uniwersytetu Brown, profesor kliniczna Medycyny Rodzinnej i Komisarz Komisji Lancet ds. Medycyny, Nazizmu i Holokaustu, oraz Jason Wassermann, profesor na Wydziale Podstawowych Studiów Medycznych i na Wydziale Pediatrii w Oakland University.

To właśnie za sprawą Hedy S. Wald władze uczelni medycznej Oakland University William Beaumont School of Medicine stwierdziły, że dodanie podróży studyjnej do Auschwitz do planu zajęć studentów medycyny będzie cennym doświadczeniem, które ukształtuje ich jako przyszłych lekarzy.

Wszystko zaczęło się w 2019 roku kiedy profesor Wald przemawiała w Szwajcarii na temat odporności psychicznej podczas konferencji zorganizowanej przez Association of Medical Education in Europe. Jak wspomina, poznała doktora Dietharda Tauschel z Uniwersytetu Witten/Herdecke w Niemczech. I tak z niezobowiązującej rozmowy o ważnych i bardziej błahych sprawach doszło do propozycji by Hedy S. Wald towarzyszyła grupie niemieckich studentów medycyny i psychologii podczas podróży do Auschwitz. Hedy poza medycyną specjalizuje się w refleksyjnym pisaniu, pomocnym narzędziu w radzeniu sobie z emocjami i przetwarzaniu historycznej traumy.

Wybranie jej do współtworzenia tego projektu było bardzo ważne dla samej profesor Wald, która jest córką ocalałego z Auschwitz. Mimo to nigdy wcześniej nie zdecydowała się na odwiedzenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz – Birkenau. Jak sama tłumaczyła: „przez lata starałam się sprawiać ojcu wyłącznie radość, dlatego nie zadawałam mu zbyt wiele pytań, nie wchodziłam w szczegóły. Żyłam z ojcem z wytatuowanym numerem na ramieniu, więc oczywiście wiedzieliśmy, że przeżył piekło. W naszym drzewie genealogicznym widniała wielka dziura. Cała rodzina mojego taty zginęła z Treblince, a jedyna siostra, która trafiła z nim do Auschwitz nie przeżyła obozu. Nigdy jednak nie czułam potrzeby przyjechania na tereny obozowe, bo przecież miałam ojca przy sobie”.

Dzisiaj Profesor twierdzi, że przyjazd do Auschwitz odmienił jej życie. Wreszcie miała pełny obraz cierpienia przez jakie musieli przejść więźniowie obozu, w tym jej ojciec. Projekt z udziałem niemieckiej młodzieży okazał się sukcesem, a refleksje uczestników zostały opublikowane w niemieckim czasopiśmie naukowym i odbiły się szerokim echem w świecie. Hedy S. Wald została następnie zaproszona przez Jasona Wassermanna, profesora z Oakland University William Beaumont School of Medicine do wygłoszenia wykładu na temat roli medycyny w kontekście Holocaustu oraz wpływu zbrodniczych eksperymentów medycznych na współczesną ochronę zdrowia.

Przemówienie jakie wygłosiła wywarło wielkie wrażenie na zebranych. Była wśród nich dr Ora Peskovitz, rektor uczelni Oakland, która postanowiła, że wysłanie studentów medycyny do byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz – Birkenau jest kluczowe dla ich edukacji. Jej zdaniem taka podróż studyjna jest niezbędna do kształtowania tożsamości zawodowej, oraz moralnych i etycznych postaw wśród przyszłych lekarzy. To przede wszystkim na nich ciąży odpowiedzialność by zbrodnicze eksperymenty medyczne na niewinnych ludziach już nigdy nie miały miejsca. Jak podkreślił dr Wassermann, Holokaust niesie ze sobą wyjątkowy historyczny kontekst – zestawienie złych czynów nazistowskich lekarzy z odwagą moralną wykazaną przez innych – lekarzy-więźniów, jak np. Miklós Nyiszli, asystent doktora Mengele, czy położna Stanisława Leszczyńska, którzy narażali własne życie by pomóc współwięźniom.

Program jaki studenci z Oakland University realizują podczas pobytu w Polsce podkreśla znaczenie historii w kształtowanie tożsamości zawodowej, w tym potrzebę czujności etycznej, humanizmu i rozwoju moralnego. Przed przyjazdem do Polski grupa przeszła również przez szereg zajęć przygotowawczych, wspierających to transformacyjne doświadczenie edukacyjne. Informacje zwrotne od studentów, którzy wzięli udział w projekcie w poprzednich latach podkreślają głębokie poczucie osobistej odpowiedzialności za przeciwstawienie się niesprawiedliwości i wspieranie wartości humanistycznych. Bardzo cieszy to zarówno Hedy S. Wald i Jasona Wassermana, którzy zaznaczyli, że cała inicjatywa ma na celu zainspirowanie przyszłych pracowników służby zdrowia do opowiadania się za etyką, indywidualnym podejściem do pacjenta i uzyskiwaniem od nich świadomej zgody na leczenie, oraz zwalczaniem dyskryminacji – wszystko to w oparciu o istotne wnioski wyciągnięte z historii Auschwitz.

W czasie tegorocznego pobytu w naszym Centrum, które miało miejsce w dniach 16-20 czerwca, obok zwiedzenia byłych terenów obozowych, grupa przyszłych medyków wzięła również udział w dwóch warsztatach: „Medycyna w Auschwitz” oraz „Akcja eutanazyjna na pacjentach szpitala KL Auschwitz i rola lekarzy obozowych”.

W tym roku pobyt studentów medycyny z Michigan jest jeszcze bardziej szczególny, ponieważ grupie towarzyszy ekipa filmowa. Dr Jason Wassermann wyjaśnił, że już wcześniej starał się o realizację filmu dokumentalnego z pobytu swoich podopiecznych w Miejscu Pamięci, ale niestety projekt nie doszedł do skutku. Nie ma jednak tego złego, co by na dobre nie wyszło, ponieważ temat tworzenia filmu dokumentalnego prezentującego solidną edukację o Holokauście i jej wpływ na medycynę zainteresował Davida Shaerfa, kierownika Wydziału Filmu z Oakland University. Towarzyszył on już w Polsce ubiegłorocznej grupie studentów, aby zapoznać się z poruszaną przez nich tematyką. Jason Wassermann zdradził, że władze uczelni mają w planach udostępnić powstały w tym roku film dokumentalny na platformach streamingowych.

Zarówno Hedy S. Wald jak i Jason Wasserman podkreślają rolę jaką Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu ogrywa w projekcie realizowanym przez grupę z Oakland University William Beaumont School of Medicine. Bardzo miło słyszeć nam za każdym razem, gdy wracają do nas z kolejnymi młodymi adeptami medycyny, że pomoc pracowników Naszego Domu jest nieoceniona, nasze zaplecze konferencyjne spełnia ich oczekiwania a kuchnia rozpieszcza ich pysznym, domowym jedzeniem.

Bardzo dziękujemy naszym gościom z USA za miłe słowa i zaufanie jakim darzą Centrum. Mamy nadzieję, że niezmiennie zobaczymy się za rok.