9 lipca 2022 roku w wieku 98 lat zmarł Stefan Wilkanowicz, jeden z wielkich, mądrych ludzi dialogu w Polsce, który wywarł znaczący wpływ na życie społeczne po przemianach politycznych 1989 roku.

Wiele mu zawdzięcza także Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu.

Już w 1970 roku katolickie pismo ZNAK, którego później przez wiele lat był redaktorem naczelnym, opublikowało tom zatytułowany Rekolekcje Oświęcimskie, w którym autorzy polscy i niemieccy wspólnie zastanawiają się, jak właściwie postępować z pamięcią o Auschwitz. Związane z tym wyzwania ukształtowały go przez całe życie.

Kiedy w latach 80. wokół klasztoru karmelitanek w Oświęcimiu narosły napięcia chrześcijańsko-żydowskie, od początku był zaangażowany w szukanie rozwiązania opartego na wzajemnym zrozumieniu i szacunku. Świadczy o tym współredagowany przez niego tom Auschwitz. Konflikty i dialog, Kraków 1988.

Kiedy powstała Krakowska Fundacja Centrum Informacji, Spotkań, Dialogu, Wychowania i Modlitwy, kardynał Macharski powołał Stefana Wilkanowicza do Międzynarodowej Rady Programowej Centrum.

Od tego czasu brał udział w wielu spotkaniach międzynarodowych i międzyreligijnych w naszym ośrodku, z których część sam zainicjował.

Od 2000 roku zasiadał w zarządzie Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Nie sposób wymieniać tutaj jego licznych zobowiązań i zaangażowań.
Chciałbym jednak wspomnieć, że w 2005 roku spotkał się z młodymi ludźmi w naszym Centrum, aby usłyszeć od nich, gdzie widzą dzisiejsze zagrożenia, co ich zdaniem można z nimi zrobić i gdzie widzą nadzieję. Przyszedł słuchać, a nie uczyć!

Pan Stefan był przekonany, że każdy Europejczyk powinien poważnie rozważyć trzy pytania:
1. Dlaczego Auschwitz? 2. Dlaczego Kołyma? 3. Dlaczego Sarajewo? – Dziś na pewno by dodał: 4. Dlaczego Ukraina?

Mamy głęboki dług wdzięczności wobec Stefana Wilkanowicza, który wzywa nas do stawiania czoła wyzwaniom i ukierunkowania ich na drodze wzajemnego szacunku i pojednania.

Stefan Wilkanowicz był głęboko zakorzeniony w wierze katolickiej. Niech Bóg wynagrodzi go za wszelkie dobro, wybaczy błędy i obdarzy upragnionym pokojem, którego ten świat dać nie może.

R.I.P.
w imieniu Zarządu Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu,
ks. dr Manfred Deselaers
10 lipca 2022 r