EDYTA STEIN ŁĄCZY

Święta Teresa Benedykta od Krzyża OCD

Filozof – Teolog – Mistyk

Międzynarodowe Seminarium Naukowe

8-10 czerwca 2012r. w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu

Organizatorzy:
Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu (CDiM),
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie (UPJPII),
Krakowska Prowincja Zakonu Karmelitów Bosych

Współpraca:
Fundacja RENOVABIS,
Fundacja ZNAK,
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau,
Urząd Marszałkowski w Krakowie

Języki konferencji:
Polski, angielski, niemiecki – tłumaczenie symultaniczne

Międzynarodowe Seminarium Naukowe o Edycie Stein w dniach 8-10.06.2012 rozpoczęło cykl wydarzeń pod hasłem „Edyta łączy” związanych z obchodami 70 rocznicy śmierci tej świętej.

Bałam się przyjechać i myślałam, jak można dużo mówić o Edycie Stein tam gdzie ona zginęła? Czy nie wypada tam raczej milczeć? A teraz, po konferencji, wiem, że można i że słowa Edyty nie tracą sensu tu, na tej ziemi. Przeciwnie! Podobnie wypowiedziała się jedna z prelegentek a inni również potwierdzili podobne wrażenia.

W roku 70-tej rocznicy śmierci Edyty Stein zaprosiliśmy do Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu najlepszych znawców dzieł Edyty Stein z całej Europy. I przyjechali. Niżej próbuję podsumować najważniejsze:

Po otwarciu konferencji przez dyrektora Centrum Dialogu i Modlitwy w Oswiecimiu, Ks. Jana Nowaka, i wprowadzeniu do tematu przez Ks. Manfreda Deselaersa, serdecznie witał zgromadzonych ordynariusz diecezji Bielsko-Żywieckiej – Ks. Bp Tadeusz Rakoczy.

Słowa powitalne do uczestników konferencji skierował w liście Metropolita krakowski ks. kardynał Stanisław Dziwisz.


Ojciec dr Francisco Javier Sancho Fermín OCD z Awilli, Hiszpania (m.in. tłumaczył dzieła Edyty Stein) w swoim wykładzie „Godność człowieka według Edyty Stein” pokazał, że pytanie o to, kim jest człowiek, było motorem życia i poszukiwania prawdy, które charakteryzowały rys biograficzny i intelektualną drogę Edyty Stein. Z pytaniem o człowieka zawsze ściśle związana jest kwestia godności bytu ludzkiego. Byt ludzki, to według Edyty „osoba wolna i duchowa”.
(oryginał wystąpienia)

Rabin James Baaden z Anglii miał wystąpienie pt. „Fenomen Edyty Stein a relacje żydowsko-chrześcijańskie”, pokazując jak bardzo jej biografia powinna być widziana w kontekście innych żydowskich ofiar, np. Reginy Jonas, pierwszej kobiety – rabin w historii, która też zginęła w Auschwitz. Jednak nie jest również tak, jak często wydaje się katolikom, bo prawie nie było protestów żydowskich organizacji przeciwko beatyfikacji i kanonizacji Edyty Stein. Rabin przedstawił pozytywny rozwój dialogu i zakończył: „Nie zapominajmy tu w tym miejscu, że chodziło o – czasem gorzką i bolesną – dyskusję, której rezultatem było stworzenie tego pięknego Centrum.”
(oryginał wystąpienia)

Ks. prof. Jan Machniak, Kraków, mówił na temat „Żydowskie korzenie Edyty Stein”, które dla niej nie tylko są sprawą pochodzenia, ale pozostają ważne przez całe życie.

Prof. Władysław Stróżewski, Kraków, porównał „Filozofię człowieka u Edyty Stein i Romana Ingardena”. Sam będąc uczniem Prof. Ingardena, bliskiego przyjaciela Edyty Stein, pokazał, że mimo to, iż Ingarden inaczej niż Stein nie chciał mówić o boskim wymiarze w antropologii, to jednak był na niego otwarty.

Ks. prof. Wojciech Zyzak z Krakowa podkreślał „Znaczenie wiary w życiu i pismach Edyty Stein”.

Dr Mette Lebech z Maynooth w Irlandii, założycielka „The International Association for the Study of the Philosophy of Edith Stein” (www.edithsteincircle.com), w swoim wykładzie „Edyta Stein jako filozof europejski” podkreślała jej śląskie pochodzenie, wrażliwość na tematy polityczne, szczególnie relacji patriotyzmu i tożsamości społecznej oraz indywidualnej.
(oryginał wystąpienia)

Prof. Anna Grzegorczyk z Poznania w „Ponad kulturami. O uniwersalizmie Edyty Stein” pokazała, że nawet ludzie azjatyckiego kontekstu kulturalnego mogą rozumieć filozofię Edyty Stein, ponieważ jej antropologia ma uniwersalny charakter.

Dr. Cordula Haderlein z Bamberg, Niemcy, dyrektor szkoły im. Edyty Stein, m.in poprzez przykłady ze szkolnej praktyki, przekonywała że „Filozofia edukacyjna Edyty Stein jest drogowskazem dla wyzwań pedagogiki w Europie XXI wieku”.
(oryginał wystąpienia)

O. prof. Jerzy Wiesław Gogola OCD z Krakowa przybliżał nam wymiar cierpienia w życiu Edyty i znaczenia w tym kontekście Mistki karmelitańskiej: „Wpływ św. Jana od Krzyża na Edytę Stein”

Wykład Pani Prof. Claudia M. Wulf, obecnie wykładowca w Utrecht, Holandia, na temat „Etyki ofiary. Fenomenologiczne podejście do postawy Edyty Stein w obliczu nieuniknionego” był już przygotowaniem do wizyty i modlitwy w byłym obozie. „Ofiary z życia, złożone w tym miejscu, nie dadzą się wyrazić w liczbach. Każde życie skończyło się w sposób indywidualny, jednostkowy, nawet w aparacie masowego zniszczenia. Jedno zostało ofiarowane, inne pozostawione, jeszcze inne wyrwane siłą. Tylko w niewielu wypadkach była to dobrowolna ofiara. Tak rozumiała ofiarę Edyta Stein, jako ofiarę zastępczą za swój naród, naród przymierza. I tak przemienił się ten nieunikniony rabunek w ofiarę złożoną w wewnętrznej wolności.”
(oryginał wystąpienia)

Prof. Joseph Varghese Maliakkal OCD, który pochodzi z Indii, dyrektor instytutu Teresianum w Rzymie, Watykan, omawiał „Samotranscendencja poprzez relację w antropologii filozoficznej Edyty Stein”, pokazując, jak bardzo odpowiedzialność za drugiego decyduje o tożsamość człowieka.
(oryginał wystąpienia)

Nową książkę Joanny Mosley, „Edyta Stein, kobieta modlitwy” zaprezentował Prof. Placyd Ogórek OCD, Warszawa. Przedstawiono dwa nowe filmy o Edycie Stein: „Edyta Stein – patronka Europy patronką Lublińca” Bogusławy Stanowskiej-Cichoń oraz „Nie mamy tu miasta trwałego” Piotra Mielech.

Ważną część naszych spotkań stanowiła wspólna modlitwa.

Szabat witaliśmy żydowskimi modlitwami Rabina Baadena.

Mszę Św w sobotę odprawiał z nami Ks. Biskup Grzegorz Ryś w niedzielę uczestniczyliśmy w mszy św. w Karmelu, gdzie O. Tadeusz Florek OCD wygłosił kazanie.

Wspólnie szliśmy drogą modlitewną wzdłuż rampy w Birkenau. Żydowską modlitwą rabina i wspólną modlitwą za wszystkich zmarłych i o pokój na świecie, pod pomnikiem zakończyliśmy nasz symboliczny udział w ostatniej drodze Edyty Stein.

Seminarium naukowe było ważnym spotkaniem dla całego środowiska naukowo związanego z Edytą Stein. Niektórzy specjaliści poznali się dopiero tutaj. Wszyscy doświadczyli, że Oświęcim jest ważnym miejscem duchowej refleksji, dialogu i modlitwy. Rozumieliśmy, że słowa i życie Edyty Stein, Siostry Teresy Benedykty od Krzyża, mają do dzisiaj wiele do przekazania mieszkańcom Europy i że dopiero z perspektywy Auschwitz odkrywają swój najgłębszy sens.

Autor: Ks. dr Manfred Deselaers

Autor zdjęć: Andrzej Stanek