60 LAT MUZEUM

Międzynarodowa konferencja
„Pamięć – Świadomość – Odpowiedzialność”

Oświęcim, 2-4 lipca 2007 r.

O konferencji

Konferencja „Pamięć – Świadomość – Odpowiedzialność” jest najważniejszym wydarzeniem obchodów 60 rocznicy utworzenia Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu na terenach byłego nazistowskiego obozu śmierci. Wezmą w niej udział największe autorytety w dziedzinie badań nad Holokaustem, ludobójstwem oraz totalitaryzmem i jego skutkami.

Idea założenia Muzeum narodziła się wśród byłych więźniów KL Auschwitz tuż po zakończeniu wo jny, a decyzja o powołaniu Muzeum, podjęta przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Ustawą z dnia 2 lipca 1947. Zgodnie z Ustawą „Tereny byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu wraz ze wszystkimi znajdującymi się tam zabudowaniami i urządzeniami zachowuje się po wsze czasy”. Ustawa stanowi również, że „Państwowe Muzeum ma za zadanie zbieranie i gromadzenie dowodów i materiałów, dotyczących zbrodni hitlerowskich, udostępnianie ich społeczeństwu oraz naukowe ich opracowanie”. Mimo różnych zawirowań historii, Muzeum od 60 lat prowadzi badania naukowe, działalność konserwatorską, edukacyjną oraz wydawniczą.

Nie jest łatwo nazwać to, czym jest dzisiaj Auschwitz. Zwyczajne słowa nie pasują do tego miejsca. Dziś jest nazywane miejscem pamięci, cmentarzem, pomnikiem, muzeum. Ale przecież te słowa nie oddają całego – trudnego do ogarnięcia i wyrażenia słowami – znaczenia Auschwitz – „nieustającego bólu na sumieniu świata”. Pozostałości niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady przywołują najciemniejsze chwile w dziejach ludzkości. W tym miejscu funkcjonariusze Trzeciej Rzeszy zgładzili około milion Żydów, wymordowali dziesiątki tysięcy Polaków, Romów i Sinti, żołnierzy Armii Czerwonej i ludzi innych narodowości. Auschwitz stał się symbolem Zagłady, punktem odniesienia każdej debaty na temat tego, czego może się dopuścić człowiek. Miejsce to – jako najbardziej wymowna przestroga dla pokoleń – nieustannie do nas przemawiać. Z głębi mroków wypływają wnioski dla dzisiejszych i przyszłych pokoleń.

Debata, jaką chcemy podjąć podczas międzynarodowej konferencji „Pamięć – Świadomość – Odpowiedzialność”, będzie pogłębioną refleksją nad pytaniem o przyszłe kierunki działań Muzeum w kontekście wyzwań i zagrożeń współczesnego świata.