26 lutego, 2025
26 lutego 1943 roku do obozu Auschwitz-Birkenau dotarł pierwszy transport Sinti i Romów. Wśród deportowanych znajdowali się mężczyźni, kobiety oraz dzieci. Więźniów wyładowano na tzw. Judenrampe, a następnie umieszczono w niewykończonej części obozu, która otrzymała nazwę Zigeunerlager.
Warunki panujące w obozie były tragiczne – panował głód, przeludnienie oraz fatalne warunki higieniczno-sanitarne, co prowadziło do licznych epidemii i wysokiej śmiertelności. Szczególnie narażone były dzieci, z których wiele padło ofiarą zbrodniczych eksperymentów medycznych prowadzonych przez obozowego lekarza – Josefa Mengele.
W nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku ostatnia grupa Romów i Sinti została zgładzona w komorze gazowej, a Zigeunerlager zlikwidowano. Od tego czasu 2 sierpnia obchodzony jest jako Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti.
Pod względem liczebności Romowie i Sinti stanowili trzecią największą grupę deportowanych do Auschwitz, zaraz po Żydach i Polakach. Spośród 23 tysięcy uwięzionych tam Romów i Sinti, 21 tysięcy zostało zamordowanych. Dodatkowo, 1,7 tysiąca polskich Romów straciło życie natychmiast po przywiezieniu, bez rejestracji jako więźniowie.
Dziś, 26 lutego 2025 roku, odbyły się obchody 82. rocznicy pierwszego transportu Romów do KL Auschwitz-Birkenau. W uroczystościach wzięli udział Wicedyrektor Centrum Dialogu i Modlitwy, pani Elżbieta Wronka, oraz wolontariusz z Centrum, Chris Henninger.
Najpierw zapalono znicze przy bocznicy kolejowej, tzw. Judenrampe. Następnie uczestnicy udali się pod pomnik Zagłady Romów i Sinti, gdzie głos zabrał Roman Kwiatkowski, prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce. Podkreślił on, że pamięć o tych tragicznych wydarzeniach jest wspólnym obowiązkiem wszystkich ludzi.
Auschwitz to nie tylko historia, ale także ostrzeżenie dla przyszłych pokoleń, by nienawiść i uprzedzenia nigdy więcej nie prowadziły do ludobójstwa.
Po zakończeniu przemowy minutą ciszy uczczono pamięć ofiar, a następnie złożono wieńce pod pomnikiem.
Organizatorzy wydarzenia: Centrum Historii i Kultury Romów, Stowarzyszenie Romów w Polsce oraz Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.
Źródła: